ابعاد آسانسور یکی از مهم‌ترین عوامل در طراحی و اجرای این تجهیزات حمل‌ونقل عمودی محسوب می‌شود که نقش حیاتی در ایمنی، کارایی و هماهنگی با معماری ساختمان دارد. از ساختمان‌های مسکونی کوچک تا برج‌های تجاری و بیمارستان‌ها، رعایت استانداردهای مرتبط با ابعاد چاهک، کابین، درب و فضای موتورخانه آسانسور نه‌تنها بر عملکرد صحیح سیستم تأثیر می‌گذارد، بلکه راحتی و دسترسی کاربران را نیز تضمین می‌کند. در این راهنمای جامع، به بررسی اصول و ضوابط طراحی ابعاد آسانسور پرداخته‌ایم تا نیازهای مختلف ساختمان‌ها با بهترین راهکارها و استانداردهای جهانی پوشش داده شود. با آسانسور نوآوران همراه باشید.

اهمیت رعایت استانداردها در ابعاد آسانسور

رعایت استانداردها در طراحی و اجرای ابعاد آسانسور از جنبه‌های مختلف اهمیت دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود:

  1. ایمنی کاربران

ابعاد مناسب و استاندارد آسانسور یکی از عوامل کلیدی در تأمین ایمنی کاربران است. اگر ابعاد کابین، درب‌ها یا چاه آسانسور مطابق استانداردهای تعیین‌شده نباشد، خطراتی مانند گیرکردن افراد، عدم تعادل بار یا عملکرد نامناسب سیستم می‌تواند به وجود آید.

  1. کارایی و بهره‌وری

طراحی صحیح ابعاد آسانسور به افزایش کارایی آن کمک می‌کند. برای مثال، تناسب درست بین ابعاد کابین و ظرفیت حمل‌ونقل باعث می‌شود آسانسور بتواند تعداد بیشتری از افراد یا بار را با ایمنی و سرعت مناسب جابه‌جا کند، بدون آنکه به اجزای مکانیکی و الکترونیکی فشار بیش از حد وارد شود.

  1. رعایت قوانین و مقررات

استانداردهای ابعاد آسانسور توسط سازمان‌ها و نهادهای معتبر بین‌المللی و ملی تدوین شده‌اند. رعایت این استانداردها برای دریافت تأییدیه‌ها و مجوزهای قانونی ضروری است. عدم رعایت این قوانین می‌تواند منجر به جریمه‌های سنگین یا حتی توقف پروژه شود.

  1. راحتی و دسترسی کاربران

ابعاد استاندارد آسانسور باید به‌گونه‌ای باشد که همه کاربران، از جمله افراد مسن، کودکان، و افراد دارای معلولیت، بتوانند به‌راحتی از آن استفاده کنند. به همین دلیل، استانداردها ابعاد خاصی را برای آسانسورهای مختص افراد دارای معلولیت یا کاربردهای خاص (مانند حمل تخت بیمارستانی) تعیین کرده‌اند.

  1. هماهنگی با طراحی ساختمان

ابعاد آسانسور باید با طراحی کلی ساختمان هماهنگ باشد. رعایت استانداردها در این زمینه باعث می‌شود که فضای کافی برای نصب آسانسور و استفاده بهینه از فضای داخلی ساختمان فراهم شود.

  1. افزایش طول عمر آسانسور

طراحی نادرست و غیراستاندارد می‌تواند باعث افزایش استهلاک قطعات آسانسور شود. این امر در بلندمدت منجر به کاهش عمر مفید تجهیزات و افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری خواهد شد.

اهمیت رعایت استانداردها در ابعاد آسانسور
اهمیت رعایت استانداردها در ابعاد آسانسور

ابعاد آسانسور در پلان

ابعاد آسانسور در یک ساختمان به عواملی مانند نوع کاربرد، ظرفیت آسانسور، تعداد طبقات، نوع آسانسور (کششی یا هیدرولیکی)، و همچنین استانداردهای محلی و بین‌المللی بستگی دارد. تعیین ابعاد دقیق آسانسور و نحوه قرارگیری آن در ساختمان یکی از مراحل مهم در طراحی معماری است که باید بادقت و بر اساس استانداردها انجام شود.

نحوه قرارگیری آسانسور در ساختمان

قرارگیری آسانسور در ساختمان باید با رعایت اصول مهندسی و استانداردهای معماری انجام شود. در ادامه، نکات اصلی مرتبط با این موضوع ذکر شده است:

  1. موقعیت مرکزی آسانسور در ساختمان
  1. تناسب با نوع ساختمان
  1. جای‌گیری چاهک آسانسور
  1. دسترسی به چاله و موتورخانه

بررسی ابعاد چاهک آسانسور

چاهک آسانسور فضایی عمودی است که کابین آسانسور و تجهیزات مرتبط در آن حرکت می‌کنند. ابعاد چاهک آسانسور باید بر اساس ظرفیت، نوع آسانسور و استانداردهای مربوطه تعیین شود.

  1. ابعاد استاندارد چاهک آسانسور

ابعاد چاهک آسانسور به ظرفیت آسانسور (تعداد نفرات یا وزن) و نوع آن بستگی دارد. به‌طورکلی، ابعاد پیشنهادی چاهک آسانسور برای ظرفیت‌های مختلف به شرح زیر است:

ظرفیت آسانسور ابعاد چاهک (عرض × عمق)
4 نفره (320 کیلوگرم) 150 × 150 سانتی‌متر
6 نفره (450 کیلوگرم) 160 × 160 سانتی‌متر
8 نفره (630 کیلوگرم) 180 × 180 سانتی‌متر
13 نفره (1000 کیلوگرم) 200 × 250 سانتی‌متر
آسانسور بیمارستانی (تخت بر) 250 × 350 سانتی‌متر

توجه: این ابعاد ممکن است بسته به استانداردهای محلی (مانند استاندارد EN81 یا استاندارد ملی ایران) و نوع آسانسور تغییر کند.

. ارتفاع چاله آسانسور

  1. ابعاد درب آسانسور
  1. فضای موتورخانه
  1. فاصله بین کابین و دیواره چاهک

حداقل ابعاد آسانسور

حداقل ابعاد آسانسور به عواملی مانند ظرفیت، نوع کاربرد، و محدودیت‌های فضا در ساختمان بستگی دارد. در ساختمان‌هایی که فضای محدودی دارند، استفاده از آسانسورهای کوچک‌تر (مینی آسانسور) می‌تواند راه‌حلی مناسب باشد. این آسانسورها باید مطابق با استانداردهای تعیین‌شده طراحی و نصب شوند تا ایمنی و راحتی کاربران تضمین شود.

جدول استاندارد ابعاد آسانسور دونفره و چهارنفره

در ادامه، ابعاد استاندارد چاهک و کابین آسانسور برای ظرفیت‌های مختلف آورده شده است:

آسانسور دونفره (حداقل ظرفیت):

این آسانسورها معمولاً برای ساختمان‌های کوچک یا فضاهای محدود استفاده می‌شوند.

ظرفیت آسانسور ابعاد چاهک (عرض × عمق) ابعاد کابین (عرض × عمق) عرض درب آسانسور
2 نفره (180 کیلوگرم) 100 × 100 سانتی‌متر 80 × 80 سانتی‌متر 60 سانتی‌متر

آسانسور چهارنفره (ظرفیت معمول در ساختمان‌های مسکونی):

این آسانسورها یکی از رایج‌ترین انواع آسانسور برای ساختمان‌های مسکونی هستند.

ظرفیت آسانسور ابعاد چاهک (عرض × عمق) ابعاد کابین (عرض × عمق) عرض درب آسانسور
4 نفره (320 کیلوگرم) 150 × 150 سانتی‌متر 110 × 100 سانتی‌متر 70 سانتی‌متر

بررسی کوچک‌ترین آسانسورها برای ساختمان‌های محدود

در ساختمان‌هایی با محدودیت فضا، استفاده از آسانسورهای کوچک‌تر یا مینی آسانسورها گزینه‌ای مناسب است. این آسانسورها معمولاً دارای ظرفیت کم (2 تا 4 نفره) بوده و برای ساختمان‌های مسکونی یا تجاری کوچک طراحی می‌شوند. نکات مهم در طراحی کوچک‌ترین آسانسورها عبارتند از:

  1. محدودیت فضا
  1. ابعاد مینی آسانسورها
  1. نوع درب آسانسور
  1. استفاده از تکنولوژی هیدرولیکی
  1. محدودیت‌های حمل بار
  1. رعایت استانداردها

محاسبات تخصصی مرتبط با طراحی آسانسور:

طراحی آسانسور نیازمند محاسبات دقیق برای تعیین ظرفیت، ابعاد کابین، ارتفاع چاله، و ابعاد درب است. این محاسبات بر اساس استانداردهای معتبر (مانند EN81، استاندارد ملی ایران، یا سایر استانداردهای محلی) انجام می‌شود تا ایمنی، راحتی و کارایی سیستم آسانسور تضمین شود.

  1. محاسبه ظرفیت کابین آسانسور

ظرفیت آسانسور بر اساس تعداد افراد یا وزن قابل‌حمل در کابین تعیین می‌شود. این ظرفیت به نوع کاربرد (مسکونی، تجاری، بیمارستانی، صنعتی) و نیاز ساختمان بستگی دارد. ظرفیت کابین معمولاً بر حسب کیلوگرم بیان می‌شود و طبق استانداردها، هر نفر معادل 80 کیلوگرم در نظر گرفته می‌شود.

فرمول ظرفیت کابین:

فرمول کلی محاسبه ظرفیت کابین آسانسور:

ظرفیت‌های رایج:

تعداد نفرات ظرفیت (کیلوگرم)
2 نفر 180 کیلوگرم
4 نفر 320 کیلوگرم
6 نفر 450 کیلوگرم
8 نفر 630 کیلوگرم
10 نفر 800 کیلوگرم
13 نفر 1000 کیلوگرم
  1. نحوه انتخاب ابعاد کابین بر اساس ظرفیت

ابعاد کابین آسانسور باید به‌گونه‌ای باشد که فضای کافی برای کاربران و رعایت استانداردهای ایمنی و راحتی فراهم شود. این ابعاد بر اساس ظرفیت و نوع کاربرد آسانسور تعیین می‌شوند.

استانداردهای رایج برای ابعاد کابین:

ظرفیت (کیلوگرم) ابعاد کابین (عرض × عمق) حداقل ارتفاع کابین
180 کیلوگرم (2 نفره) 80 × 80 سانتی‌متر 200 سانتی‌متر
320 کیلوگرم (4 نفره) 110 × 100 سانتی‌متر 200 سانتی‌متر
450 کیلوگرم (6 نفره) 120 × 140 سانتی‌متر 200 سانتی‌متر
630 کیلوگرم (8 نفره) 140 × 160 سانتی‌متر 200 سانتی‌متر
1000 کیلوگرم (13 نفره) 200 × 180 سانتی‌متر 220 سانتی‌متر
تخت بر (بیمارستانی) 120 × 240 سانتی‌متر 220 سانتی‌متر

نکات مهم:

  1. ارتفاع چاله آسانسور

چاله آسانسور، بخشی از چاهک است که در پایین‌ترین نقطه قرار دارد و برای نصب تجهیزات مکانیکی مانند ضربه‌گیرها (Buffer) و اطمینان از ایمنی حرکت کابین طراحی می‌شود.

محاسبه ارتفاع چاله:

ارتفاع چاله آسانسور به نوع آسانسور (کششی یا هیدرولیکی) و ظرفیت آن بستگی دارد. معمولاً طبق استانداردها، این ارتفاع به‌صورت زیر تعیین می‌شود:

ظرفیت آسانسور ارتفاع چاله (سانتی‌متر)
2 نفره 90 تا 100 سانتی‌متر
4 نفره 100 تا 120 سانتی‌متر
6 نفره 120 تا 140 سانتی‌متر
8 نفره 140 تا 150 سانتی‌متر
تخت بر 150 تا 180 سانتی‌متر

عوامل مؤثر بر ارتفاع چاله:

  1. ابعاد درب آسانسور

درب آسانسور یکی از اجزای مهم است که باید بر اساس نوع کاربرد و ظرفیت آسانسور طراحی شود. عرض درب باید به‌گونه‌ای باشد که ورود و خروج افراد به‌راحتی انجام شود.

استانداردهای رایج برای عرض درب آسانسور:

ظرفیت آسانسور عرض درب (سانتی‌متر)
2 نفره 60 سانتی‌متر
4 نفره 70 سانتی‌متر
6 نفره 80 سانتی‌متر
8 نفره 90 سانتی‌متر
تخت بر 120 سانتی‌متر

انواع درب آسانسور:

مراحل طراحی و اجرای آسانسور

طراحی و اجرای آسانسور یکی از بخش‌های حیاتی در ساخت ساختمان‌های چندطبقه است که نیازمند رعایت الزامات مهندسی، استانداردهای ایمنی، و هماهنگی با نقشه‌های معماری و سازه است. این فرایند شامل مراحل مختلفی از نقشه‌کشی، طراحی چاله آسانسور، انتخاب تجهیزات، و اجرای سیستم است. در ادامه، به الزامات و نکات تخصصی مربوط به طراحی و اجرای آسانسور می‌پردازیم.

  1. الزامات نقشه‌کشی و طراحی آسانسور در پلان

نقشه‌کشی آسانسور در پلان ساختمان باید بادقت و بر اساس استانداردهای مربوطه انجام شود. این مرحله نیازمند هماهنگی بین مهندسان معمار، سازه، و مکانیک است تا فضای لازم برای نصب آسانسور فراهم شود.

نکات مهم در نقشه‌کشی آسانسور:

  1. محل قرارگیری آسانسور در ساختمان:
    • آسانسور باید در محلی قرار گیرد که دسترسی به آن آسان باشد؛ معمولاً در نزدیکی پله‌ها یا در مرکز پلان ساختمان.
    • در ساختمان‌های بزرگ، گروه‌بندی آسانسورها (چندین آسانسور کنار هم) معمولاً در یک محور طراحی می‌شود.
  2. تعیین ابعاد چاهک آسانسور:
    • ابعاد چاهک باید بر اساس ظرفیت آسانسور، نوع کاربرد، و استانداردهای ایمنی تعیین شود.
    • برای مثال، چاهک آسانسور 4 نفره معمولاً دارای ابعاد 150 × 150 سانتی‌متر است.
  3. فضای موتورخانه:
    • در آسانسورهای کششی، موتورخانه معمولاً در بالای چاهک قرار می‌گیرد و باید فضای کافی برای نصب تجهیزات الکتریکی و مکانیکی فراهم شود.
    • در آسانسورهای بدون موتورخانه (MRL)، تجهیزات در داخل چاهک نصب می‌شوند و نیازی به فضای جداگانه ندارند.
  4. محل درب آسانسور:
    • محل درب آسانسور باید در پلان مشخص شود و با مسیرهای دسترسی ساختمان هماهنگ باشد.
    • عرض درب باید بر اساس ظرفیت آسانسور و نوع کاربرد تعیین شود (برای مثال، درب آسانسور 4 نفره معمولاً 70 سانتی‌متر عرض دارد).
  5. دسترسی به چاله و چاهک:
    • طراحی چاله آسانسور باید به‌گونه‌ای باشد که امکان تعمیر و نگهداری تجهیزات فراهم شود.
    • مسیر دسترسی به چاله و موتورخانه نیز باید در نقشه مشخص باشد.
نکات مهم در نقشه‌کشی آسانسور
نکات مهم در نقشه‌کشی آسانسور
  1. رعایت استانداردهای چاله‌سرویس آسانسور

چاله‌سرویس آسانسور بخشی از چاهک است که در پایین‌ترین نقطه آن قرار دارد و برای نصب تجهیزات مکانیکی مانند ضربه‌گیرها (Buffer) استفاده می‌شود. رعایت استانداردهای چاله‌سرویس برای ایمنی کاربران و عملکرد صحیح سیستم آسانسور ضروری است.

الزامات طراحی چاله‌سرویس:

  1. ابعاد چاله‌سرویس:
    • ابعاد چاله باید به‌گونه‌ای باشد که فضای کافی برای نصب ضربه‌گیرها و تجهیزات مکانیکی فراهم باشد.
    • عمق چاله‌سرویس معمولاً بین 90 تا 180 سانتی‌متر بسته به نوع آسانسور و ظرفیت آن طراحی می‌شود.
  2. مصالح ساخت چاله:
    • دیواره‌های چاله باید از مصالح مقاوم مانند بتن مسلح ساخته شوند تا در برابر لرزش و فشار تجهیزات مقاومت کافی داشته باشند.
    • کف چاله باید کاملاً صاف و عایق باشد تا از ورود آب یا رطوبت به تجهیزات جلوگیری شود.
  3. سیستم تخلیه آب:
    • در چاله‌سرویس باید یک سیستم تخلیه آب (مانند کف‌شور یا پمپ تخلیه) نصب شود تا در صورت ورود آب به چاله، از آسیب به تجهیزات جلوگیری شود.
  4. ارتفاع ضربه‌گیرها:
    • ضربه‌گیرها باید بر اساس سرعت کابین و ظرفیت آسانسور طراحی شوند. ارتفاع ضربه‌گیرها معمولاً بین 20 تا 30 سانتی‌متر است و باید فضای کافی در چاله برای نصب آن‌ها وجود داشته باشد.
  1. عمق چاه آسانسور و نکات مربوط به ترسیم آسانسور در پلان

عمق چاه آسانسور یکی از پارامترهای مهم در طراحی و اجرای آسانسور است و به ظرفیت، سرعت، نوع سیستم (کششی یا هیدرولیکی)، و تعداد طبقات بستگی دارد.

محاسبه عمق چاه آسانسور:

  1. ارتفاع چاله‌سرویس:
    • ارتفاع چاله‌سرویس به‌صورت جداگانه محاسبه می‌شود و معمولاً بین 90 تا 180 سانتی‌متر است.
  2. ارتفاع مفید چاهک:
    • ارتفاع مفید چاهک آسانسور باید به‌گونه‌ای باشد که حرکت کابین و وزنه تعادل بدون مانع انجام شود. این ارتفاع به تعداد طبقات و فاصله بین طبقات بستگی دارد.
  3. ارتفاع بالاسری (Overhead):
    • فضای بالای چاهک که برای نصب تجهیزات و حرکت کابین در بالاترین طبقه در نظر گرفته می‌شود، معمولاً 350 تا 400 سانتی‌متر است.

نکات مهم در ترسیم آسانسور در پلان:

  1. تعیین ابعاد چاهک:
    • ابعاد چاهک باید در پلان به‌صورت دقیق مشخص شود و بر اساس ظرفیت آسانسور طراحی شود.
    • برای مثال، برای آسانسور 6 نفره، ابعاد چاهک معمولاً 160 × 160 سانتی‌متر است.
  2. موقعیت درب‌ها:
    • موقعیت درب‌ها باید با مسیرهای دسترسی ساختمان هماهنگ باشد. در نقشه، محل درب‌ها باید با عرض دقیق مشخص شود.
  3. محل موتورخانه:
    • در آسانسورهای کششی، محل موتورخانه باید در بالای چاهک مشخص شود. در آسانسورهای هیدرولیکی یا MRL، موتورخانه حذف شده و تجهیزات در داخل چاهک نصب می‌شوند.
  4. فضای تعمیر و نگهداری:
    • فضای لازم برای دسترسی به تجهیزات و انجام تعمیرات باید در نقشه در نظر گرفته شود.

جمع‌بندی جذاب: ابعاد آسانسور، کلیدی برای ایمنی و بهره‌وری

طراحی و اجرای صحیح ابعاد آسانسور نقش حیاتی در ایمنی، راحتی کاربران و بهره‌وری سیستم دارد. رعایت استانداردها و اصول مهندسی، از مرحله نقشه‌کشی تا اجرای نهایی، تضمین می‌کند که آسانسور شما نه‌تنها نیازهای جابه‌جایی عمودی را برطرف کند، بلکه با معماری ساختمان کاملاً هماهنگ باشد. با انتخاب درست ابعاد چاهک، کابین و درب آسانسور، می‌توان بهینه‌ترین عملکرد را با کمترین هزینه و استهلاک تجهیزات فراهم کرد.

حالا نوبت شماست!

آیا برای طراحی آسانسور در پروژه‌تان نیاز به راهنمایی دارید؟ استانداردها و بهترین انتخاب برای ابعاد آسانسور را بشناسید و پروژه خود را بادقت پیش ببرید.
همین حالا تماس بگیرید یا سؤالات خود را بپرسید!

سؤالات متداول درباره ابعاد آسانسور

  1. حداقل ابعاد آسانسور چیست؟

برای یک آسانسور دونفره، حداقل ابعاد چاهک 100×100 سانتی‌متر و حداقل ابعاد کابین 80×80 سانتی‌متر است.

  1. استاندارد عرض درب آسانسور چقدر است؟

عرض درب آسانسور بسته به ظرفیت متفاوت است:

  1. عمق چاله آسانسور چقدر است؟

عمق چاله معمولاً بین 100 تا 150 سانتی‌متر طراحی می‌شود و به نوع آسانسور و ظرفیت آن بستگی دارد.

  1. آیا می‌توان آسانسور را در ساختمان‌های قدیمی نصب کرد؟

بله اما ممکن است نیاز به استفاده از آسانسورهای کوچک‌تر یا مینی آسانسورها داشته باشید، با حداقل ابعاد چاهک 100×100 سانتی‌متر.

  1. استاندارد ارتفاع کابین آسانسور چقدر است؟

ارتفاع استاندارد کابین آسانسور معمولاً بین 200 تا 220 سانتی‌متر در نظر گرفته می‌شود.

  1. تفاوت آسانسورهای کششی و هیدرولیکی در ابعاد چیست؟

آسانسورهای کششی به موتورخانه نیاز دارند، اما آسانسورهای هیدرولیکی معمولاً در فضای محدودتر بدون موتورخانه اجرا می‌شوند.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره ابعاد آسانسور و دریافت راهنمایی تخصصی، همین حالا با ما در تماس باشید!